Τα δάκρυα έχουν ως ρόλο τον καθαρισμό του ματιού και την λίπανσή του. Παράγονται από τον δακρυικό αδένα, ο οποίος βρίσκεται στην έξω πλευρά του άνω βλεφάρου, κάτω από το φρύδι. Έπειτα φτάνουν στο άσπρο του ματιού, για να παροχετευτούν τέλος προς τη μύτη μέσα από τον δακρυικό πόρο, ένα μικρό σωληνάκι που ξεκινάει από το κάτω και εσωτερικά του ματιού και καταλήγει στον ρινικό βλενογόννο. Φυσιολογικά η παραγωγή δακρύων γίνεται σταδιακά καλύτερη από τη γέννηση και έπειτα, έτσι ώστε τα νεογέννητα δεν εμφανίζουν αρχικά δάκρυα για τις πρώτες εβδομάδες ή μήνες.
Τι είναι η απόφραξη του δακρυικού πόρου;
Η απόφραξη του δακρυικού πόρου λέγεται και δακρυοστένωση και είναι συγγενής απόφραξη του σωλήνα που απομακρύνει τα δάκρυα από το μάτι. Συγγενής σημαίνει ότι δημιουργείται κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, οπότε και ο δακρυικός πόρος δεν αναπτύσσεται επαρκώς ή είναι στενωμένος. Η κατάσταση είναι παρούσα από τη γέννηση, ωστόσο τα πρώτα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν εβδομάδες αργότερα, όταν η παραγωγή δακρύων από το βρέφος αυξηθεί
Πόσο συχνή είναι η απόφραξη του δακρυικού πόρου στα βρέφη;
Πρόκειται για σχετικά συχνή κατάσταση, αφού έχει βρεθεί ότι αφορά περίπου 5% των βρεφών
Ποια είναι τα συμπτώματα της απόφραξης δακρυικού πόρου;
Το άνοιγμα του πόρου δεν έχει σχηματιστεί κατάλληλα, με αποτέλεσμα τα δάκρυα να μην έχουν που να παροχετευτούν. Αυτό μπορεί να συμβεί στο ένα μάτι ή και στα δύο.
Τα περισσότερα βρέφη με το πρόβλημα εμφανίζουν επίμονη δακρύρροια από την έξω γωνία του ματιού, με τα δάκρυα να πέφτουν προς τα βλέφαρα και το μάγουλο. Συχνά υπάρχουν περίοδοι που το μάτι παρουσιάζει αυξημένη βλενώδη ή κιτρινωπή έκκριση, ιδίως μετά τον ύπνο. Τα βλέφαρα μπορεί να κολλούν μεταξύ τους και να ανοίγουν δύσκολα, ενώ το παιδί τρίβοντας με τα χεράκια του την περιοχή μπορεί να προκαλέσει ερυθρότητα (κοκκινίλα).
Εάν η απόφραξη είναι ήπια, τα συμπτώματα δεν είναι συνεχή αλλά εμφανίζονται μόνο όταν αυξάνεται η παραγωγή δακρύων, όπως σε έντονο κλάμα του μωρού ή σε κρύο καιρό με αέρα.
Πως γίνεται η διάγνωση της απόφραξης δακρυικού πόρου;
Η διάγνωση είναι κλινική, από το ιστορικό και την κλινική εξέταση του βρέφους, και γίνεται από τον παιδίατρο.
Πως γίνεται η αντιμετώπιση της απόφραξης δακρυικού πόρου;
Οι γονείς λαμβάνουν την οδηγία να κάνουν καθημερινά μασάζ στο σημείο του δακρυικού πόρου (ήπιες, σταθερές, κυκλικές κινήσεις από την έσω γωνία του ματιού και προς τη μύτη) δύο με τρεις φορές την ημέρα. Αυτές οι μαλάξεις βοηθούν να ανοίξει το σωληνάκι.
Εάν υπάρχουν συμπτώματα λοίμωξης – επιπεφυκίτιδας (ερυθρότητα στο άσπρο του ματιού, πρήξιμο, πηχτή κίτρινη τσίμπλα) τότε δίνεται αντιβιοτικό κολλύριο.
Η απόφραξη του δακρυικού πόρου τείνει να καλυτερεύει όσο μεγαλώνει το βρέφος και ο πόρος τείνει να μεγαλώνει και να ανοίγει σταδιακά. Σχεδόν όλοι οι αποφραγμένοι δακρυικοί πόροι ανοίγουν από μόνοι τους, συνήθως μέχρι την ηλικία του ενός έτους.
Σε περίπτωση που η απόφραξη είναι επίμονη, έντονη, συνδυάζεται με πολλές λοιμώξεις ή παρατείνεται μετά τον πρώτο χρόνο της ζωής του παιδιού, κρίνεται απαραίτητη η παραπομπή σε οφθαλμίατρο – παιδο-οφθαλμίατρο, ο οποίος είναι πιθανό να κάνει διάνοιξη του δακρυικού πόρου με μικρό σωληνάκι. Η επέμβαση ίσως χρειαστεί να επαναληφθεί, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις είναι αποτελεσματική.
Στέλιος Παπαβέντσης